سیستم آموزشی آلمان
طبق قانون اساسی آلمان در سراسر کشور نظام آموزشی با حمایت دولتی باید برای همگان در دسترس باشد. امروزه در 52 هزار مدرسه، 750 هزار آموزگار به 12/2 میلیون دانش‌آموز درس می‌دهند. آموزش در مدارس رایگان است و از شش تا هیجده سالگی سنین مدرسه به شمار می‌رود. اغلب کتاب‌ها و مواد درسی نیز رایگان هستند. کودکستان بخشی از نظام آموزشی به حساب نمی‌آید. کودکستان‌های آلمان به صورت خصوصی اداره می‌شوند اما اگر کودکی بخواهد به کودکستان برود، حتماً محلّی به او اختصاص داده می‌شود. هزینۀ مهد کودک توسط والدین بسته به درآمدشان پرداخت می‌شود.
مدرسۀ ابتدائی (گروندشوله) از شش سالگی شروع می‌شود و معمولاً چهار سال (در بعضی مناطق شش سال) طول می‌کشد. در اغلب دبستان‌ها به دانش‌آموزان نمره داده نمی‌شود، بلکه وضعیت توانائی‌ها و ضعف‌های دانش‌آموزان طیّ گزارش‌هائی به اطلاع پدر و مادر می‌رسد. درس دینی یکی از دروس اجباری برای کودکان آلمانی تا چهارده سالگی است.
در ده سالگی، کودکان باید یکی از سه شاخۀ مدرسه را برای پنج تا شش سال بعدی تعیین کنند. «هاوپت شوله» یک برنامۀ کارآموزی است که تقریباً 25% دانش‌آموزان را شامل می‌شود. در هاوپت شوله ریاضیات، علوم و خواندن و مهارت‌هائی که می‌تواند در بازار کار به افراد کمک کند به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. در شانزده سالگی این دانش‌آموزان آمادۀ ورود به مدرسۀ کار هستند که در آن جا برای شغل‌هائی در زمینۀ ساختمان‌سازی، خدمات غذائی، بهداشت و زیبائی و رشته‌هائی مشابه آن آماده می‌شوند.
دانش‌آموزانی که بعد از دورۀ ابتدائی «رئال شوله» را انتخاب می‌کنند، کسانی هستند که برای ورود به مدرسۀ فنّی در شانزده سالگی آماده می‌شوند. در رئال شوله آموزش ارائه شده جامع‌تر و بیشتر است. در این مدارس مهارت‌های لازم برای بازرگانی و منشی‌گری، کار و برنامه‌ریزی کامپیوتر آموزش داده می‌شود و به طور کلی دانش‌آموزان برای شغل‌هائی در زمینۀ بازرگانی، صنعت یا خدمات عمومی آماده می‌شوند. هم در هاوپت شوله و هم در رئال شوله کارآموزی و آموزش‌های حرفه‌ای خوبی ارائه می‌شود.
در «گومنازیوم» دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه آماده می‌شوند. این آموزش‌های آماده‌سازی برای ورود به دانشگاه در بعضی از ایالت‌ها تا کلاس دوازدهم و در بعضی تا کلاس سیزدهم ادامه پیدا می‌کند. دانش‌آموزان باید در سه رشتۀ اصلی دوره‌هائی را بگذرانند: علوم اجتماعی، ریاضیات، علوم و تکنولوژی، ادبیات و هنر که معمولاً دو زبان خارجی را هم شامل می‌شود. رقابت برای حضور در دانشگاه تنگاتنگ است و دانش‌آموزان باید در پایان دورۀ گومنازیوم جهت حضور در دانشگاه از آمادگی خوبی برخوردار باشند.
ساعات کار مدارس معمولاً به آموزگار بستگی دارد. اغلب مدارس از هشت صبح تا ظهر در مقطع ابتدائی و ساعت‌های اول بعد از ظهر در مقطع متوسطه باز هستند. سال تحصیلی یازده ماه است و در ماه اوت یک ماه تعطیلات تابستانی دارند و در طیّ سال هم تعطیلات کوتاه‌مدت‌تری در چند نوبت وجود دارد. در بعضی مناطق مدارس روزهای شنبه هم باز هستند. در مجموع دانش‌آموزان آلمانی به دلیل رقابت تنگاتنگ برای ورود به دانشگاه یا حضور در مشاغل فنّی یا بازرگانی خوب، برای آموزش‌های دورۀ مدرسه اهمّیّت زیادی قائل هستند.
